FİKİR VE SANAT ESERİ SAHİPLERİ
VE
KOMŞU HAK SAHİPLERİ MESLEK BİRLİKLERİ TİP STATÜSÜ – 1

Mevzuat / Ulusal Mevzuat

Bakanlar Kurulu Kararı
Karar Sayısı : 2003/5167

Ekli “Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleri Tip Statüsü”nün onaylanması; Kültür Bakanlığı’nın 27/12/2002 tarihli ve 9520 sayılı yazısı üzerine, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun değişik 42 nci maddesine göre, Bakanlar Kurulu’nca 17/1/2003 tarihinde kararlaştırılmıştır.

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Birliğin adı, merkezi ve faaliyet alanı

Madde 1- 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 4630 sayılı Kanunla değişik 42 nci maddesi ve “Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri İle Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleri ve Federasyonları Hakkında Tüzük” hükümlerine göre merkezi …… da olmak üzere ……Meslek Birliği adı altında bir meslek birliği kurulmuştur.

Bu Meslek Birliği, “Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleri ve Federasyonları Hakkında Tüzük”ün 7 nci maddesi uyarınca ………alanında faaliyet gösterir

Tanımlar

Madde2-Bu Tip Statü’de:

< Bakanlık>Kültür Bakanlığı

b) Federasyon: Kanun ve Tüzük hükümlerine göre kurulan fikir ve sanat eseri sahipleri ile bağlantılı hak sahipleri birlikleri üst kuruluşları

c) Meslek Birliği (Birlik) : Fikir ve sanat eseri sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin ortak çıkarlarını, korumak, Kanunla tanınmış hakların idaresini ve takibini, alınacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamak üzere Kanun ve Tüzük hükümlerine göre kurulmuş birlik,

d) Kanun : 5/12/1951 tarihi ve 5646 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri

e) Tüzük : Fikir ve Sanat Eseri Sahipleri ile Bağlantılı Hak Sahipleri Meslek Birlikleri ve Federasyonları Hakkında Tüzük

f) Eser Sahibi : Eseri meydana getiren gerçek kişi,

g) Bağlantılı hak sahibi : Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla eser sahiplerinin haklarına komşu hak sahibi olan icracı sanatçılar, fonogram yapımcıları ve radyo-televizyon kuruluşları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları

h) Mali hak sahibi : Eser sahibi ile Kanunun 48 inci maddesi çerçevesinde mali haklan kullanma yetkilerini devralmış gerçek veya tüzel kişiler,anlamında kullanılmıştır

Birliğin amacı

Madde 3-……..Meslek Birliğinin amacı:
Eser sahipleri ve/veya bağlantılı hak sahiplerinin ortak çıkarlarını korumak, 5846 sayılı Kanun ile tanınmış hakların idaresini ve takibini , alınacak ücretlerin tahsilini ve hak sahiplerine dağıtımını sağlamaktır.

Madde 4-Tüzüğün 8 inci maddesinde öngörülen şartları yerine getirerek Bakanlığa başvuruda bulunan bu Birlik, söz konusu madde gereğince Bakanlık tarafından izin verilmesinden sonra faaliyette bulunabilir.
Bakanlıkça , kuruluş bildirisi ve eklerinde, Birlik Tüzüğü ve kurucuların hukuki durumlarında mevzuata aykırılık veya noksanlık saptandığı taktirde, Birlik tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde bu aykırılık veya noksanlıkları giderir.Aksi halde, Bakanlıkça Birliğin feshi için genel hükümlere göre dava açılır.

Geçici yönetim kurulu

Madde 5– Geçici yönetim kurulu Birlik organlarının oluşmasına kadar Birliğin işlerini yürütür ve Birliği temsil eder.Ayrıca, üyelik niteliklerine ilişkin ölçütleri belirler.

Geçici yönetim kurulu, işlerin gereğine ve niteliğine göre genel kurula tanınan yetkileri kullanabilir.

Tüzel kişilik

Madde 6- Bu Birlik, Bakanlıkça hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca onaylanan Tıp Statüye uygun biçimde düzenlenmiş Tüzüğünün eklendiği kuruluş bildirisinin Bakanlığa verilmesiyle tüzel kişilik kazanır.

Birliğin ilk genel kurul toplantısı

Madde 7- Birlik, Bakanlığa başvuru tarihinden ve en geç faaliyet İzni verilmesinden itibaren altı ay içinde ilk genel kurul toplantısını yapmak ve organlarını oluşturmak zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması halinde , birliğin feshi için Bakanlıkça genel hükümlere göre dava açılır.
İlk genel kurul toplantısının yapılabilmesi için Tüzükte öngörülen asgari kurucu üye sayısı kadar asıl üyenin toplantıda hazır bulunması gereklidir.

Üyelerin temsili ve hakların takibi

Madde 8- Birlik; kamu kuruluşları,gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri ile ilişkilerinde,birliğe kayıtlı eser sahiplerinin/bağlantılı hak sahiplerinin haklarının takibinde,üyelerinin devrettikleri haklar çerçevesinde yetkilidir.

Eser sahipleri ve bağlantılı hak sahipleri,birliğe devretmedikleri haklarını bireysel olarak takip edebilirler.

Eser sahipleri ile bağlantılı hak sahiplerinin Kanunla tanınmış hakları ülke içinde Tüzük gereğince kurulan birlikler dışında başka birlik,dernek ve benzeri kuruluşlar tarafından takip edilemez

Eser icra, tespit ve yayınlan izlemek

Madde 9– Birlik, üyelerine ait fikir ve sanat eserlerinin, İcralarının, tespitlerinin ve yayınlarının kullanılmasını izlemek ve izinsiz kullananlar İçin gerekli girişimlerde bulunmakla yükümlüdür.

Birliğin faaliyetleri

Madde 10– Birlik amacına ulaşmak için, mevzuatın verdiği imkanlar içinde aşağıdaki faaliyetlerde bulunur:

a)Üyelerin her türlü kurum ve kuruluşlarda haklarını idare etmek, izlemek, korumak, idari ve yargı yollarına başvurmak,

b)Üyelerinin eserlerinin, icralarının, tespitlerinin ve yayınlarının kullanımından kaynaklanan ücretlerin ve tazminatların tahsilini sağlamak.

c)Yurt içinde ve yurt dışında kamu kurum ve kuruluşları, gerçek ve özel hukuk tüzelkişileri ile idari ve mesleki ilişkiler kurmak,

d) Mesleki yayınlar yapmak, üyelerine ve üyeleri dışındaki kişilere faaliyet alanına ilişkin kurslar açmak,

e) Üyelerine sosyal tesisler kurmak,lokal açmak ve bunları işletmek,

f) Üyeleri için yardım sandığı kurmak ve diğer sosyal hizmetleri gerçekleştirmek,

g) Üyelerinin eserlerinin, icralarının, tespitlerinin ve yayınlarının her biçimdeki nüshalarının ticari amaçlarla kullanılmasını kontrol ve takip etmek, izinsiz kullanımları önlemek için gerekli tedbirleri almak,

h)Üyelerinin eserlerinin icralarının, tespitlerinin ve yayınlarının kullanımlarına İlişkin sözleşmelerin yapılmasına, uygulanmasına ve anlaşmazlıkların giderilmesine yönelik çalışmalarda ve diğer ilgili alan meslek birlikleri ile işbirliği yapmak,

i)Meslek Birliğinin özeliğine göre yapılacak diğer faaliyetler

Meslek birliğinin kurucuları

Madde 11 – Birliğin asıl üye olma vasfını haiz ve Tüzükte öngörülen yeter sayıdaki kurucularının ad ve soyadları, doğum yerleri, doğum tarihleri, meslek veya sanatları, uyrukları, ikametgahları, nüfus cüzdanı örnekleri, tüzel kişiler için ticaret sicil kaydı ve vergi numaraları, yayın kuruluşları İçin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kayıtları, birliğe asıl üye olabilme niteliklerini taşıdıklarını gösteren imzalı beyanları ilişikte yer almaktadır. (Ek.1)

İKİNCİ BÖLÜM
Birlik Üyeliği

Üye olma hakkı ve yükümlülükleri

Madde 12-Tüzükte öngörülen nitelikleri taşıyan herkes Birliğe üye olabilir.Üyeler,Tüzüğün 13 üncü ve 14 üncü maddelerinde öngörülen kısıtlamalar dışında eşit haklara sahiptirler.Hiç kimse Birliğe üye olmaya veya birlikte üye kalmaya zorlanmaz.Tüzel kişilerin üye olabilmeleri Türk yasasına göre kurulmuş olmaları koşuluna bağlıdır.Bu Birliğe üye olanlar,tüzük gereğince aynı alanda faaliyet gösteren başka bir birliğe olamazlar.Eser sahipleri,icracı sanatçılar,fonogram yapımcıları ve radyo televizyon kuruluşları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcılar yarattıkları icra ettikleri veya yapımcılığını üstlendikleri eser çeşitleri bakımından farklı birliklere üye olabilirler.

Üyelik türleri

Madde 13-Birlikte,asıl üye,yararlanan üye ve aday üye olmak üzere…..tür üyelik vardır.

Asıl üye

Madde 14-Birliğe asıl üye olabilmek için aşağıdaki nitelikleri taşımak gerekir:

a) Eser sahibi veya bağlantılı hak sahibi gerçek veya tüzel kişi olmak,

b) Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak,

c) Birliklerin koyacağı ölçütlere uygun olmak,

d) Yapımcı ve yayın kuruluşları bakımından,en az altı aydan beri ticaret siciline kayıtlı olarak fiilen üretimde bulunmak.

Yararlanan üye

Madde 15– Yararlan üyeler aşağıda gösterilmiştir:

a)Eseri meydana getirmeyen ancak,miras ya da devren iktisap yoluyla veya doğrudan eserin mali haklarını kullanma yetkisine sahip olan kişiler

b)Medeni haklarını kullanma ehliyetine sahip olmayanlar adına velileri ya da vasileri.

Yararlanan üyeler Birlik organlarında görev alamazlar,oy kullanmamak koşuluyla genel kurula katılabilirler.

Aday üyeler

Madde 16– 14 üncü maddenin (d) bendinde sayılanlar,altı ay süreyle aday üye olabilirler.Bu süre içinde genel kurulda oy kullanamaz ve yönetim organlarında görev alamazlar,yönetim kurulu kararı ile altı aydan sonra asıl üyeliğe geçebilirler.

Üyelik başvurusu ve kabul

Madde 17– Üye olmak İsteyen gerçek ve tüzelkişiler, Birliğe yazılı olarak başvururlar. Kanunda, Tüzükte ve Birlik Tüzüğünde öngörülen nitelik ve ölçütleri taşıyanlar üyeliğe kabul edilirler. Başvurular yönetim Kurulunca karara bağlanır ve başvuru tarihinden ibaren otuz gün içinde ilgiliye yazı ile duyurulur.
Üyeliğe kabul edilenler, asıl yararlanan ve aday üyeler için ayrı ayrı tutulan deftere sıra numarası ile yazılırlar.

Üyelik uyuşmazlığı

Madde 18– Başvuranın hangi birliğe üye olabileceği konusunda birlikler arasında çıkacak uyuşmazlıklar, o alanda kurulmuş olan federasyonca karara bağlanır Bu alanda federasyon kurulmamışsa uyuşmazlık Bakanlık karan ile çözümlenir, Birlik ile üyeleri arasındaki üyelikle ilgili uyuşmazlıklar Birlik genel kurulunda çözümlenir.

Üyeliğin sona ermesi ve ilişkilerin tasfiyesi

Madde 19– Üyelik, ölüm, tüzelkişiliğin sona ermesi üyelikten çekilme veya üyelikten çıkarılma ile sona erer. Bu durumda üyelik kaydı yönetim kurulu kararıyla açıklaması da yapılarak deflerden silinir.
Üyeliği sona erenler ile Birliğin karşılıklı yükümlülükleri, yetki belgelerinin sonuncusunun süresinin bitiminden itibaren bir yıl süre ite devam eder,

Üyelikten çekilme

Madde 20– Üyeler, yazılı başvuru ile Birlik üyeliğinden çekilme isteğinde bulunabilirler. üyelik, bu başvuruyla sona erer.

Üyelikten çıkarma ve itiraz

Madde 21– Asıl yararlanan ve aday üyeler aşağıdaki hallerde yönetim kurulunun önerisi ve haysiyet kurulu kararıyla üyelikten çıkarılırlar:

a) Kasıtlı eylem ve davranışlarıyla birliğin çalışmasına, amaçlarını gerçekleştirmesine engel olmak,

b) Yazılı uyarıya rağmen bir yıl süresince üyelik ödentisini vermemek,

c) Yetki belgesine aykırı davranışlarını, yazılı uyarıya rağmen sürdürmek.

d) Asıl Üyeler yönünden, özür bildirmeksizin arka arkaya üç genel kurul toplantısına katılmamak.

Çıkarılma kararı noter aracılığıyla yedi gün içinde ilgiliye bildirilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Birlik Organları

Birlik organları

Madde 22– Birliğin zorunlu organları şunlardır:

a) Genel kurul,

b) Yönetim kurulu,

c) Denetleme kurulu,

d) Teknik-bilim kurulu,

e) Haysiyet kurulu,

Birliğin ihtiyaçları doğrultusunda genel kurul kararı ile ihtiyarı organlar oluşturulabilir.Bu organların kuruluş şekli ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir:

Genel Kurul

Madde 23– Genel kurul birliklerin asıl üyelerinden oluşur.

Genel kurulun görev ve yetkileri

Madde 24– Genel kurulun görev ve yetkileri aşağıda gösterilmiştir:

a) Yönetim kurulu, denetleme kurulu, teknik-bilim kurulu ve haysiyet kurulunun asıl ve yedek üyelerini seçmek,

b) Federasyona katılma kararı almak ve federasyon genel kuruluna katılacak temsilcileri seçmek,

c) Üyelik türüne ilişkin uyuşmazlıkları karara bağlamak,

d) Bütçe tasarısını görüşmek ve karara bağlamak,

e) Kurullarca öngörülen raporları incelemek ve karara bağdamak,

f) Yönetim kurulunun hesaplarını İncelemek ve ibra etmek,

g) Merkez müdürlüğü ile şube açılmasına veya kapatılmasına karar vermek,

h) Taşınmaz mal alınması ve satılması, bunlar üzerinde aynı haklar tesis edilmesi için yönetim kuruluna yetki vermek,

i) Birlik tüzüğündeki değişiktik önerleri île yönerge önerilerini karara bağlamak,

j) Giriş ve yıllık ödenti miktarı ile tahsil olunacak ücret ve tazminatlardan alınacak Birlik payını belirlemek,

k) Birliğin aynı amaçlı uluslararası kuruluşlara katılması veya bunlarla işbirliği yapması konularında karar vermek,

l) Yönetim kurulunun genel kurulda incelenmesini önerdiği hususları görüşmek ve karara bağlamak,

m) Üyelik niteliklerine ilişkin ölçütleri belirlemek,

n) Eserlerin, icraların, tespitlerin veya yayınların izinsiz kullanımı ile ilgili tedbirleri saptamak,

o) Mevzuat ve Birlik Tüzüğü ile verilmiş diğer görevleri yapmak.

Devam Et – 2