NAPSTER

Napster programı gereği kullanıcılar kendi bilgisayarlarında bulunan dosyaları diğer kullanıcılar ile paylaşabilmekte, diğer kullanıcıların bilgisayarlarında mevcut müzik kayıtlarını da kendi bilgisayarlarına indirebilmektedirler. Napster, genelde MP3 formatındaki bu dosyaların tutulduğu bir merkezi sunucu bulundurmaktadır.

Müzik endüstrisi açtığı davada Napster’ı doğrudan sorumlu tutmamış, üçüncü kişilerin davranışları nedeniyle sorumluluğu olduğu yönünde davalarını açmışlardır.

Napster, kendi programının dosya paylaşımları için kullanılmasını “fair use” kuralına bağlamıştır. Kendilerine göre kayıtlı kullanıcılar, birincisi deneme amacıyla yani alacağı CD’deki müzik parçasını önce dinlemekte sonra almaya karar vererek kullanmaktadır. İkincisi, hali hazırda bulunan CD formatında orijinal bir şarkıyı indirmektedir. Üçüncüsü ise kullanıcı eser sahiplerinin izniyle parçaları indirmektedir.

Bu kullanımlarla ilgili ticari amaç ortaya çıkmakta dosya paylaşım sistemi nedeniyle kullanıcılar satın almaya gerek duymadan müziklere kolaylıkla ulaşabilmekte, bu nedenle hak sahiplerinin kazancını engellemektedir. Bu durum çerçevesinde mahkeme, davacı müzik şirketlerinin CD satışlarının düşmesine yol açarak ve müzik yapımcılarının dijital müzik piyasasına girmesini zorlaştırarak iki yönden zarar verdiğine karar vermiştir.

Napster savunmasında programının özünde hak ihlali yaratmayacak şekilde dosyaların paylaşımının tasarlandığını ancak uygulamada esas amacın dışına çıktığını belirtmiştir. Ancak mahkeme hak ihlali yaratan paylaşımların hak ihlali yaratmayan paylaşımlardan fazla olduğu kanaatine varmıştır.

Sonuç olarak mahkeme, Napster aracılığıyla paylaşılan eserlerden ‡’sinin korumalı eser olduğuna ve bu eserlerin başkalarının kullanımına download vb yoluyla sunulmasının eser sahibinin yayma ve çoğaltma haklarını ihlal ettiğine karar vermiştir.

Ayrıca Napster’in eserlerin paylaşımından kaynaklı hak ihlalleriyle ilgili gerekli kontrolü sağlaması yönünde üzerine düşen yükümlülüğü yerine getirmediğini de belirtmiştir.

Süreç sonunda Napster kapatılmış, başka bir şirket tarafından alınmıştır. Şu an üyelik sistemiyle hizmet vermektedir.